Waarom gemeenten nu moeten starten met datagedreven werken

In het land der zienden is één oog blind(er)!

“Zicht hebben op”, “zien wat er op ons afkomt”, “In beeld hebben van” … veel van onze beleidsstukken gaan over terug- en vooruitkijken en keuzes maken voor de complexiteit van vandaag. En al is het dan een omgedraaid spreekwoord, kloppen doet het wel: “In het land der zienden is één oog blind(er)!”. Steeds meer organisaties en bedrijven maken grote sprongen op het gebied van datagedreven werken en worden daarmee diegene die met twee ogen de wereld aanschouwen.

Een deel van de overheid heeft vaak nog maar één oog open gedaan. Met dit ene oog worden zeker wel kansen gezien en keuzes gemaakt, maar ligt de focus te vaak op de korte termijn. Door het kijken met één oog mist ook de diepte en is de lange termijn nog vaak onzichtbaar. Datagedreven werken staat bij veel gemeenten nog in de kinderschoenen. Tegelijkertijd geloven wij dat dat de term datagedreven werken over enkele jaren niet meer bestaat; we noemen het dan gewoon werken. Gemeenten zullen dan ook tijd moeten nemen om hun leercurve op dit gebied omhoog te brengen, zelf de juiste vragen te leren formuleren, passend bij een snel veranderende samenleving die sterk kan leunen op data.

Eerder inspelen op ontwikkelingen

Soms begint de weg van datagedreven werken vanuit een uitdagend vraagstuk. Soms begint het gewoon door kennis te maken met goede voorbeelden uit andere gemeenten en een bewustwordingproces van kansen en mogelijkheden. Denk eens aan (de kosten van) het sociale domein, de energietransitie, ondermijning en het vraagstuk van de brede welvaart in toekomst als we corona achter ons hebben gelaten. Ook datagedreven werken kan de toekomst niet voorspellen, maar het kan wel een bijdrage leveren aan het ontdekken, onderkennen en duiden van trends en signalen uit de samenleving. Hoe eerder we weten wat er echt speelt in de samenleving, hoe sneller daarop ingespeeld kan worden.

De weg naar datagedreven werken

Er komt nogal wat kijken bij de transformatie naar datagedreven werken en sturen.

Zonder een flinke dosis ‘out of the box’’ -innovatie en verdieping is datagedreven werken niet mogelijk. Het los durven laten van klassieke opvattingen over beleid en onderzoek is een must, maar zeker niet zo eenvoudig. Innovatie en vernieuwing gaat dus zeker niet (alleen) over sneller, beter, slimmer.

Het uitgangspunt is dat datagedreven werken daadwerkelijk een bijdrage levert aan een betere samenleving en “vooruitgang”. Dit vraagt om transparantie en zorgvuldigheid. Aan de ene kant moet er transparantie zijn wat je met een (data)project wilt bereiken en aan de andere de andere kant moet het gaan om de beantwoording van (beleids)vragen zonder geheimen openbaar te maken.

Er zijn veel uitdagingen waar je als gemeente tegenaan loopt als je aan de slag gaat met datagedreven werken: welke vragen moet je jezelf stellen, welke technieken zijn beschikbaar, welke (andersoortige) data kan je gebruiken, hoe combineer je die met gegevens in je eigen systemen, hoe ga je om met ethiek en privacy, hoe voorkomen je ongewenste profiling en datalekken, en wat moet je met AI en algoritmes?

Geen hobbyproject, maar breed draagvlak

Parell wil gemeenten op weg helpen met hun maatschappelijke vraagstukken in de context van de toepassing van nieuwe methoden en technieken van datagedreven werken. Samen kijken we welke stappen er nodig zijn en ondersteunen we je bij de beantwoording van bovenstaande vragen.

Bovenal is onze ambitie is om gemeenten te ondersteunen bij het openen van “het andere oog”, zodat je als gemeente zelf bekwaamheid ontwikkelt in datagedreven werken. Niet als ‘hobbyproject’ van een enkeling of kleine groep, maar gedragen vanuit de hele organisatie. En juist die verbreding vraagt om een zorgvuldig proces. Daar kunnen we je zeker bij helpen!

—-

Geïnspireerd, geïrriteerd, geënthousiasmeerd of eerder in verwarring gebracht? Dan is het wellicht een keer tijd voor een goed (digitaal) gesprek. Neem gerust contact met mij op! Ik vertel je graag meer over onze ervaringen bij andere gemeenten.

E-mail: Eric.dekruik@parell.nl